Het Eye heeft inmiddels een iconische plek in de skyline van de Amsterdamse IJ-Promenade en is ook wereldwijd een toonaangevende museale omgeving. Film wordt er bewaard, getoond en beleefd. Rond een half miljoen bezoekers komen jaarlijks naar het Eye om daar film te kijken, onderwijs te krijgen, onderzoek te doen, te lunchen of dineren en om naar de bijzondere winkel te gaan voor een speciaal boek, een tweedehands dvd of een filmgadget voor zichzelf of als origineel cadeau.
De inrichting van de winkel was sinds de opening van het gebouw in 2012 niet meer aangepast. Door de grote hoeveelheid bezoekers was er inmiddels meer effectieve presentatieruimte nodig, een herinrichting van de museumwinkel van Eye dus. Een belangrijke voorwaarde van Eye voor de verbouwing van de museumwinkel was dat we binnen de huisstijl bleven en dat de schil van de winkel, de wanden, in stand moesten blijven.
Links ontwerp Marieke Lucassen, rechts uitvoering in de winkel.
Plan van Aanpak herinrichting museumwinkel
We zijn daarom begonnen met een Plan van Aanpak, opgesteld samen met de shopmanager Marjan Vos. We hebben gekeken naar welke productgroepen door de jaren heen een juiste plek hadden gevonden, welke producten meer in het zicht moesten komen om beter te verkopen en welke presentatiemiddelen nog een functie hadden en welke vernieuwd moesten worden.
Het middenmeubilair was gedateerd en voldeed niet meer aan de wensen. Het bezoek kon er niet lekker doorheen bewegen (flow door de winkel) en de meubels waren iets te laag (geen goede grijphoogte). We hebben ze vervangen door nieuwe, verrijdbare kasten. Voor de juiste kleur, maat en vormgeving hebben we overlegd met de architect van het Eye. De nieuwe meubels leidden ook tot een herpositionering van een deel van het productassortiment.
Door de extra ruimte meer in thema’s presenteren
Door de extra ruimte op de nieuwe meubelen konden we meer in thema’s presenteren (visual merchandising) en er kleine verhaaltjes bij vertellen waardoor de producten context kregen en zo extra waarde creëren. Wat dit project voor de herinrichting van de museumwinkel van Eye vooral interessant maakte, is dat het bijzondere assortiment producten samengesteld door Marjan Vos, nu meer tot zijn recht komt.
De missie van Hortus botanicus Leiden is een groene schatkamer zijn. De winkel hoort daarvan een afgeleide te zijn. Dat vraagt om een frisse blik op het huidige productassortiment en de winkelinrichting en op een actueel inzicht in de cijfers. Voor beide vragen hebben we een workshop en training over productassortiment en winkelcijfers georganiseerd. Het commercieel management, het hoofd van de winkel en het winkelpersoneel namen hieraan deel.
Productassortiment en winkelinrichting
Wat maakt een winkel een groene schatkamer? We zijn vanuit deze vraag begonnen met een analyse van wat de winkel nu te bieden heeft aan producten en wat moeten we doen om zo dicht mogelijk bij de missie aan te sluiten. In andere woorden: hoe kan de hortuswinkel de passie voor planten en de kennis voor mens en natuur delen met haar publiek?
We starten deze training altijd met een inspiratierondje door de winkel. We beginnen bij de entree: wat ziet jouw publiek? En zo lopen we de hele winkel door met de ogen van ons winkelpubliek. Heel leerzaam. Vervolgens vertellen de deelnemers aan de hand van 5 producten die ze zelf hebben uitgekozen waarom zij vinden dat deze producten passen bij de Hortus. We betrekken daarbij uiteraard ook de diverse doelgroepen, het assortiment en thema’s waarmee je in de winkel kunt werken. Ieder blok van de training helpt om vanuit verschillende invalshoeken te kijken naar de winkel en het assortiment. Door de verschillende invalshoeken leer je te kijken vanuit de bezoeker, de doelgroepen en de missie van de hortus.
Doel is dat de deelnemers gezamenlijk de uitgangspunten bepalen voor een kernassortiment dat past bij de missie en de visie van de Hortus en zijn publiek. Een nieuwe, helderde focus op het productaanbod dat aansluit op de (huidige) doelgroepen en de missie/visie van het museum. De training heeft geresulteerd in duidelijke thema’s in de winkel, een kleiner productassortiment dat sneller kan rouleren, waardoor je vaker kunt vernieuwen, je bezoekers eerder verrast en je voorraad kleiner blijft wat financieel gunstiger is. Kortom, een winkel die past bij een groene schatkamer.
‘Meten is weten’ – commerciële analyse van de Hortus-winkel
En daarmee komen we bij de workshop die we ook hebben gehouden met het commercieel management, het hoofd van de winkel en het winkelpersoneel. Een analyse van bezoekcijfers, verkoopcijfers, omzet, marge en voorraad. Vaak ontbreekt het museumwinkels namelijk aan het juiste inzicht om beter financieel beleid te voeren en de bijdrage van de winkel aan het totaalresultaat van het museum te vergroten. En dat is zonde, want er is veel meer mogelijk dan met denkt.
In de workshop kwamen deze cijfers en aspecten voorbij:
Financiële rapportage samenstellen over de afgelopen 3 jaar
Advies opstellen voor de komende 2 jaar
KPI’s definiëren voor de Hortus-winkel voor het komende jaar
Advies over voorraadbeheer en de omvang van productgroepen (groter, kleiner)
Advies over de prijsstelling van de winkel en daarmee het imago van de winkel*
Advies over welk deel van het assortiment geschikt is om een eigen productlijn(en) mee te starten
* Veel museumwinkels hebben een teveel aan goedkope producten. Dat leidt ertoe dat mensen sneller een goedkoop product kopen (bijvoorbeeld als herinnering) en het duurdere laten liggen. Daarnaast hebben goedkope producten een negatieve invloed op het imago van de winkel en uiteindelijk het museum zelf. Een evenwichtige prijsopbouw leidt tot hogere omzetten, hogere marges en een beter imago.
Met de financiële analyse en de adviezen hebben we in de workshop een solide basis gelegd voor een stappenplan naar een productassortiment, samenstelling en prijsstelling. De financiële analyse geeft de deelnemers aan de workshop de mogelijkheid aankopen van het assortiment beter te beoordelen, passend bij de doelstellingen en commerciële en thema’s van de Hortus-winkel.
Je kunt mij niet blijer maken dan mooi geïllustreerde kinderboeken over de natuur, zoals de onlangs verschenen serie “Het dikke van…”. (Pssst, eigenlijk voor volwassenen.)
De boeken zijn met aandacht gemaakt, zoals ook ‘Het dikke boek van alles wat leeft in het water’. De met gouddruk geïllustreerde harde kaft is een eye catcher en een goed voorproefje voor de inhoud. Alle pagina’s hebben een eigen mooi opgemaakte bladspiegel. Je ziet dat de manier waarop de pagina’s zijn ingedeeld met aandacht is gedaan. Je oog glijdt over de pagina’s. Mooie typografie, kleine tekeningetjes, gecombineerd met foto’s. De kinderboekenexpert van Pluizuit deelt mijn enthousiasme over het boek.
‘Het dikke boek van alles wat leeft in het water’ is geschreven door zoöloog Sam Hume. In zijn vorige leven was hij een senior aquarist en nu maker van natuurfilms. De kassa-aanslag is ook fijn: € 22,99. Je bestelt het boek bij Lannoo.
Soms ligt een product letterlijk ‘voorhanden’. Met dit Hand Sign Alphabet A-Z leer je het alfabet met handgebaren. Een leerzaam spel voor iedereen, voor jong en oud, voor kinderen met een beperking en voor iedereen die wil leren praten met zijn handen. En nog goed voor het geheugen ook.
Dit speelgoed van Plan Toys is duurzaam gemaakt. Het materiaal is zacht en veilig. De kleuren zijn mooi en ook de afwerking van de producten zijn met aandacht uitgevoerd.
Zelf kijk ik ook altijd naar het minimale orderbedrag en dat is niet al te hoog voor zo’n bijzonder product. De verkoopprijs ligt rond de € 42; dus ook aantrekkelijk voor de kleinere museumwinkel.
Wat een lieve hangers voor een paastak, kerstboom of gewoon voor het raam. Mijn trip naar de ACE-beurs in Harrogate leverde mij niet alleen heel veel kennis o,p maar ook een paar heel leuke ideeën voor producten.
De keramieke hanger is vooral zo bijzonder, omdat deze verfijnde tekeningen van tulpen, narcissen of viooltjes hebben en het keramiek flinterdun is. En wat heel fijn is van deze ontwerpers: je kunt ook je eigen afbeelding als pentekening laten omzetten in een hanger. Samen met het lintje en de kraaltjes vormt het een beeldschoon ornamentje. Een prachtig souvenir voor een fijne herinnering aan het bezoek aan bijvoorbeeld jouw kasteel of tuin of als origineel cadeau voor jezelf of een ander.
De hangers zijn te bestellen of exclusief te laten maken. Zin in meer informatie? Bel of mail even naar mij en ik breng je in contact met deze twee leuke Nederlanders in Groot-Brittannië.
Zoals elk jaar staat januari voor mij in het teken van 2 beursbezoeken in Parijs: Museum Connections 2023 en Maison & Objet. Dit jaar geen museumretailtour, maar wel de opdracht aan mijzelf om uitgebreid te kijken naar waar het met museumretail naartoe gaat.
Mijn ontdekkingsreis startte op woensdag de 18e met Museum Connections 2023. De eerlijkheid gebied te zeggen dat MC geen bruisende, inspirerende plek is. Maar wel goed om je Nederlandse collega’s te ontmoeten, zoals de vele Nederlandse leveranciers van museummerchandise. Altijd leuk en leerzaam om even bij te praten en te zien waar iedereen mee bezig is.
Een van mijn favorieten op Museum Connections 2023: geborduurde kralen tasjes van Sophie Cano.
6 thema’s voor de museumwinkel
Museum Connections stond dit jaar in het teken van 6 thema’s voor de museumwinkel:
Diversiteit en betrokkenheid
Co-lab (samenwerking) met een kunstenaar en museum
Ecologische verantwoordelijkheid
Kinderen
Lokale producten
Welzijn
Volwaardige conceptstore
Binnen deze thema’s presenteerden diverse leveranciers in de pop-up shop op de beursvloer allerlei gecureerde producten. De onderliggende gedachten was ook om te laten zien dat de museumwinkel inmiddels een volwaardige conceptstore is geworden die nadenkt over de veranderende zorgen van haar bezoekers.
Zelf vond ik de presentatie van de 6 thema’s nogal mager en daarmee afbreuk doen aan de gedachte dat producten extra waarde kunnen creëren en een goed verhaal vertellen wanneer je ze goed presenteert. Daarentegen was ik heel enthousiast over de productkeuze van de internationale jury van retailprofessionals (waaronder het Rijksmuseum en Wereld Musea) uit de 6 thema’s. Daarom laat ik hieronder een productselectie zien met per leverancier een korte toelichting.
Diversiteit & betrokkenheid
Bij het thema Diversiteit en Betrokkenheid werd een armband van MADE51geselecteerd door de jury. Wat mij betreft een absolute parel op de MC 2023. Alle producten van MADE51 zijn beeldschoon en handgemaakt. Elk product dat MADE51 verkoopt, helpt een vluchteling bij te dragen aan de economie van het gastland en versterkt de banden met de lokale samenleving.
Check de site van MADE51. Ook kleinere musea vinden er heel mooie producten voor hun museumwinkel. MADE51 is opgericht door de Verenigde Naties.
Co-lab (samenwerking) met een kunstenaar en museum
Inoui Editions (luxe textiele accessoires) en de Bibliothèque Nationale de France ontwikkelde een reeks van 13 sjaals voor de heropening van de Richelieu-site, de historische bakermat van de Bibliothèque Nationale de France. De collecties van de BnF vormen de inspiratiebron voor deze luxe sjaals; die het samengaan van erfgoed en modern ontwerp tonen.
Co-lab Inoui Editoins X BnF.
Ecologische verantwoordelijkheid
LOQI bags is een betrouwbare en bekende leverancier in de museumwinkelwereld. De tasjes zijn altijd goed voor de verkoop: vrolijk, handig en tegen een goede prijs-pretverhouding. LOQI Bags is door de jury gekozen om zijn 100% gerecyclede materialen. LOQI wordt geproduceerd uit door GreenCircle geregenereerde polyestervezels of textielafval. Recycling is onbeperkt. De GreenCircle technologie maakt de cirkel rond – letterlijk!
LOQI Bags
Kinderen
In het thema Kinderen selecteerde de jury de Franse uitgeverij Mimus Editions met het boekje “How to drag your parents to the museum”. Het boekje zit vol met familie-activiteiten (bingo, grapjes, tekenen) maar stimuleert vooral samen ontspannen en plezier hebben in het museum.
Mimus Editions is een bekende op MC. Mooi uitgegeven boekjes, grafisch een plezier. Helaas zijn veel boekjes alleen voor de Franse markt. Een klein deel van hun collectie is in het Engels en zeker de moeite waard voor Nederlandse musea met Engelstalige bezoekers.
Mimus Editions met het boekje “How to drag your parents to the museum”
Lokale producten
‘Made in locally’ is de term die in de pop-upshop werd gebruikt; voor Museum Connections een goed moment voor Le chauvinisme français. De jury heeft voor dit thema een notebook geselecteerd van de makers van Carnet Chouette in de collectie Brume. Dit notebook heeft een omslag van een zeefdruk uit het atelier van Blandine Imberty uit Parijs en is in eigen beheer uitgegeven. Aan iedere productiefase is veel aandacht besteed. Elk notebook is een uniek, verfijnd object om je dagelijkse leven iets bijzonders mee te geven. De notebooks zijn slechts in een beperkte oplage te koop.
Notebook van Carnet Chouette in de collectie Brume.
Welzijn
Voor het thema Welzijn is gekozen voor een decoratieve stadskaart, geïllustreerd door Anna van Tokiko. De keuze van het product kan ik zelf niet helemaal matchen met het thema welzijn en het is wel vrolijk.
Poster van stad door Tokiko.
Mijn eigen favoriete museumproducten van Museum Connections 2023
Er waren 3 producten waar ik zelf heel bij van werd.
De koekjes van La Sablesienne zijn oogstrelend mooi. Goed voor jezelf en als origineel cadeau voor een ander.
En ik wil toch ook nog even de aandacht schenken aan Lanzfelds potloden en pennen, goed geëtaleerde kleine schatten.
Mijn eigen favorieten: de kralen tasjes van Sophie Cano (links) en de mooi verpakte koekjes van La Sablesienne.Lanzfeld MC 2023 _ aandacht voor presentatie van pennen.
Ook een keer naar Museum Connections in Parijs?
Museum Connections is elk jaar half januari in Parijs. Precies 2 dagen voor Maison & Objet. Als je goed plant, kun je 1 dag naar MC en 1 dag naar M&O. Dan heb je beide beurzen gedaan. Dat is wel flink doorwerken maar zeker de moeite waard.
Om haar personeel zich meer bewust te maken van de mogelijkheden die je hebt met winkelinrichting en productpresentatie in de museumwinkel heb ik bij FOMU Antwerpen een 1-daagse training winkelinrichting en productpresentatie gegeven aan de shopmanager en shopmedewerkers.
Denken en kijken als een klant. Wat verwachten zij in de winkel van het FOMU?
Veel mensen die in een museumwinkel werken, hebben maar weinig kennis van de basisprincipes van productpresentatie, winkelinrichting en bezoekersflow. Onze retailtraining is er specifiek op gericht om winkelmanagers en winkelpersoneel deze basisprincipes bij te brengen, zodat zij zelfstandig hun museumwinkel goed kunnen inrichten en beheren. Daarbij kijken we zowel naar de producten die bij de vaste collectie horen als producten die tijdelijk te koop zijn tijdens een tentoonstelling.
Uitgangspunten voor de training winkelinrichting en productpresentatie
Doelstellingen en commerciële basis museumwinkel
Missie, visie, kernwaarden FOMU
Kernassortiment museumwinkel
Verbetermogelijkheden winkelinrichting, flow en productpresentatie
Werken met thema’s
Samen met het personeel uit de winkel, de shopmanager en een marketeer van het FOMU hebben we gekeken naar de merkwaarden van het FOMU en hoe we die terugvinden in de winkel. Dat doen we door te denken als een klant en door hun ogen te kijken naar het productassortiment. In het verlengde hiervan namen we de flow (route van de klant) door de winkel en de zichtlijnen onder de loep. Wat ziet een klant als eerste? Hoe trekken we de klant naar de meer actuele (tentoonstelling) en aantrekkelijke producten in de museumwinkel.
Praktische oefeningen tijdens de training
Presenteer 3 producten die representatief zijn voor het FOMU
Laat zien waar je die terugvindt in de museumwinkel en waar je ze mist
Hoe kun je de winkel anders inrichten, de flow verbeteren en producten beter plaatsen en presenteren
Verkooptechnieken in de winkel. Hoe verkoop je een boek, sieraad of home deco?
Maak een flat-lay voor Instagram
De Training winkelinrichting en productpresentatie helpt altijd om nieuwe inzichten te verkrijgen in je doelgroep, in je presentatie en de kennis die je met elkaar deelt! Want een succesvolle museumwinkel maak je samen. En daarom doe je ook deze training samen!
Het FOMU vernieuwt de FOMU shop en entree. Daarom zijn de online shop en fysieke winkel gesloten van 9 januari tot 16 februari 2023. “We kijken er naar uit om jullie binnenkort opnieuw te verwelkomen met een gloednieuwe en verbeterde winkelervaring!”
Wildplukken door Yvet Noordermeer en Leoniek Bontje
De lente komt er al snel weer aan! Een tintelend verlangen naar de natuur, opwekkende geurtjes en buiten zijn neemt bezit van ons als de eerste zonnestralen van het voorjaar doorbreken en de winter definitief achter ons laten. Natuurlijk wil je er dan op uit! Met Wildplukken in de hand leer je de meest voorkomende eetbare wilde planten te herkennen en te gebruiken.
De afgelopen jaren heb ik een aantal keren gewerkt voor kastelen en musea met een hortus. Uit eigen ervaring kan ik vertellen dat handzame boeken over de natuur met fijne plaatjes en een opzoeklegenda het altijd goed doen! Daarom mijn tip voor de aankomende lente. Heb je een natuurthema in je tentoonstelling, dan werkt dit boekje (of de hele serie) altijd goed in je museumwinkel.
Tip: wacht niet totdat het lente is met deze boekjes. Bestel ze nu al, zodat je er straks klaar voor bent.
In dit handzame en mooi uitgegeven boekje vind je de meest voorkomende eetbare planten en een beschrijving van meer dan 60 planten om te plukken inclusief informatie over de medicinale werking per plant, tips en recepten.
Hardback | EAN: 9789089897664 | 257 pagina’s | 205×159 mm | Uitgiftedatum 14/03/2018 | Uitgeverij Terra | 10e druk
Maak het lentefeest in je museumwinkel compleet en verkoop de hele serie + snoeischaar
In deze serie zijn meer boekjes te vinden met titels als: Plant & Cosmetica, Wildoogst, Pluk en Bewaar, Plant als Medicijn, maar ook Proef de Zee. Zet enkele boekjes uit deze serie naast elkaar en je winkel is zelf ook in een opperbeste voorjaarsstemming!
In 2022 bracht het Cobra Museum voor Moderne Kunst twee belangrijke tentoonstellingen: Het andere Verhaal (vanaf maart 2022) en Kosmogonie (vanaf oktober 2022). Beide tentoonstellingen brachten ons naar Afrika, van Noord-Afrika naar West-Afrika. Dat maakte het voor ons uitdagend om met Kosmogonie aan te sluiten op Het andere verhaal. Om van twee verschillende uitstralingen in de winkel één geheel te maken. We hebben dat gedaan zonder al teveel aanpassingen te hoeven verrichten.
Ontstaan van de aarde en het heelal
Kosmogonie betekent letterlijk de beschrijving of theorie over het ontstaan van de aarde en het heelal. Een tentoonstelling hierover vergt dus serieus onderzoek naar producten uit deze landen, geproduceerd onder goede omstandigheden en passend in de woonkamers en levens van het museumpubliek. Voor dit onderzoek heb ik samengewerkt met Anna Borsboom van Stylink.
Geen wereldwinkel, maar hip West-Afrika
We zijn ook op zoek gegaan naar jonge ontwerpers. Hoe kijken zij met hun ogen naar een nieuwe wereld? Welke schatten kunnen zij ons, museumwinkels, bezorgen, schatten waar de grote retailers nog niet bij kunnen? Waar vind je die producten? Daarvoor moet je uit je comfortzone komen, van de gebaande paden af. Het bracht ons naar heel hippe merken, zoals Chateau Rouge in Parijs, Hotel Terminus Nord en African Socs, maar ook naar de Dappermarkt in Amsterdam en Little Africa in Parijs. We wilden geen Wereldwinkel, we wilden vooral laten zien hoe vreselijk hip West-Afrika is en welke ambachtsvormen daar vandaan komen.
Museumwinkel als volwaardige conceptstore
Samen met visual merchandiser Marieke Lucassen vormden we de museumwinkel van Het andere verhaal van Noord-Afrika naar de kleuren van Kosmogonie in West-Afrika. Uiteraard ook corresponderend met de vormgeving van de tentoonstelling in het Cobra Museum zelf, ontwikkeld door Renata Alvares.
Nieuwe sfeer met beperkte middelen
De reacties van de bezoekers zijn enthousiast. Het lukte steeds weer om ook met beperkte middelen (door hergebruik van oud interieur of tentoonstellingsblokken) een nieuwe sfeer te creëren die past bij de tentoonstelling. Daarnaast komt het publiek direct in aanraking met originele producten uit Afrika, veelal duurzaam geproduceerd door zelfstandige (vrouwelijke) ondernemers, en geven we een plek aan jonge startende ontwerpers.
Originele producten uit Afrika
Boek “African Artists” bij de tentoonstelling.
Denen in Cobra
Op 26 januari luidde Het Cobra Museum het jubileumjaar van de Cobra-beweging in met de officiële opening van een bijzonder drieluik met Deense moderne kunst. Het werd een avond gevuld met inspirerende woorden een muzikale performance, kunst en heel veel Denen. Van 27 januari t/m 14 mei 2023 is de tentoonstelling “Wij kussen de aarde” te bezoeken.
Na een uitgebreide verbouwing opende Museum Arnhem begin mei zijn deuren weer voor publiek. In de maanden voorafgaand aan de opening werkte ik samen met een team van het museum aan de realisatie van de museumshop – van assortiment en aankleding tot het ontwikkelen van een eigen productlijn.
Assortiment en imago
We vertaalden de winkelinrichting naar een passend productassortiment, definieerden de thema’s uit het museum en selecteerden bijzondere producten. De eigen lijn museum-merchandise kwam tot stand met Dana Dijkgraaf, die ook verantwoordelijk was voor de vormgeving van de openingstentoonstellingen van het museum.
Het uiteindelijke assortiment sluit aan op zowel de uitstraling als op het prijsimago van het museum én past perfect in de vormgeving van de winkel. Natuurlijk reserveerden we ook ruimte voor de vele productontwerpers die Arnhem kent!
Ik wil mijn tijdelijke collega’s @henry en @bibi, @adriene, @kitty en @dana bedanken voor de inspirerende samenwerking. Heel veel succes met jullie geweldige winkel in Museum Arnhem, we kunnen nu al zien dat het loont om zoveel aandacht aan de museumwinkel te besteden!
