Wat een bijzondere opdracht: de winkel van het Cobra Museum moest worden aangepast voor de tentoonstelling Het andere verhaal; Kunst uit het Marokkaanse modernisme.
Het Cobra Museum stemt aankleding en aanbod van de museumwinkel altijd af op de lopende tentoonstellingen. Omdat de winkel aansluit op de beleving van de tentoonstelling, blijft hij relevant en aantrekkelijk voor bezoekers.
Transformatie
Voor de tentoonstelling over Marokkaans modernisme transformeerden we de museumwinkel in een sfeervolle souk. Met minimale middelen overigens, dus echt duurzaam. Het assortiment vulden we aan met ambachtelijk gemaakte Marokkaanse producten. Prachtig glaswerk bijvoorbeeld, gemaakt van gerecycled glas; keramiek in kloeke vormen, decoratieve geweven kussens, kleden en manden… alles in de betoverende kleuren van Marokko. De geur van amberblokjes en een uitgebreid aanbod van boeken van Marokkaans-Nederlandse schrijvers maakten het aanbod áf.
Lef
Ik dank het Cobra Museum voor het lef om mee te gaan in ons voorstel om twee pallets met rode bakstenen in de winkel te plaatsen – essentieel om de souk-sfeer te creëren. Ook mijn dank voor het zorgvuldige en inspirerende werk van Anna Borsboom van Stylink en het creatieve oog van Marieke Lucassen.
De museumwinkel is ook te bezoeken zonder een ticket voor de tentoonstelling, maar we raden je van harte aan om ‘m te gaan bekijken: gastcurator Abdelkader Benali heeft een fascinerend ‘ander verhaal’ neergezet dat je beslist anders laat kijken naar Marokkaanse kunst en cultuur.
Frank van Norel is Hoofd Bedrijfsvoering van het Universiteitsmuseum Utrecht (UMU). Frank heeft Ellen in 2016 voor het eerst ingeschakeld om de oude museumwinkel te verbeteren. Dat was nog voor de verbouwing, toen de winkel niet veel meer omvatte dan een klein hoekje naast de kassa. Met de plannen voor de verbouwing (2021 gestart) is ook de winkel in een nieuw daglicht komen te staan. Met 45 m2 winkeloppervlak is de winkel 5x groter dan voorheen.
‘Om te zorgen dat we het meteen goed aanpakken, heb ik Ellen vanaf de ontwerpfase bij de nieuwe museumwinkel betrokken. Het gaat dan niet alleen om de inrichting, maar ook om het assortiment. We willen hét onderzoeksmuseum van Nederland zijn en dat ook in de winkel duidelijk maken. Tegelijkertijd zijn we een familiemuseum waar veel gezinnen met jonge kinderen komen én hebben we een Hortus in onze binnentuin, wat weer een heel ander, voornamelijk ouder publiek trekt. Bezoekers van onze Oude Hortus keren regelmatig terug. Vaak hebben ze meer te besteden en zijn ze geïnteresseerd in botanische producten. Daar gaan we zeker meer dan voorheen op inspelen.’
Ellen kijkt met een professionele blik naar wat een museumwinkel nodig heeft
‘De rol van Ellen is in onze plannen voor de nieuwe museumwinkel onmisbaar. Om te beginnen kijkt zij met een professionele blik naar wat een museumwinkel nodig heeft, wat bezoekers, die net uit het museum of de Hortus komen, zouden willen kopen. Ellen helpt ons keuzes te maken in het assortiment en bij de productontwikkeling. De oude winkel kreeg steeds meer het karakter van een Blokker, maar dat paste helemaal niet bij ons. We willen exclusievere producten en beslist ook een aantal producten in eigen beheer ontwikkelen die aansluiten bij de museale beleving. Ellen kent de juiste partijen hiervoor en weet hoe we de valkuilen vermijden. Haar ervaringen met andere museumwinkels zijn dan heel welkom. Daarnaast heeft ze voor ons ook een financieel rekenmodel voor de winkel ontwikkeld. Bestaande retailmodellen missen de museale context. Ellen heeft die toegevoegd. Daarmee krijgen we meer zicht en grip op omzet- en margecijfers, de conversie per bezoeker en het gemiddelde bonbedrag per aankoop. Dit relateren we dan aan de producten en productgroepen, zodat we veel beter kunnen sturen op het assortiment, het leveranciersbeleid en het inkoopbeleid. Alleen zo kunnen we een professioneel retailbeleid voeren.
Adviseren op winkelinrichting en assortimentskeuze
In juli 2023 moet de verbouwing klaar zijn en gaan museum en winkel weer open. Voor de winkel betekent dat, dat we na de zomer beginnen met inkopen en inrichten. Ellen heeft in een plan al de strategische kaders uitgewerkt. Straks gaat zij ons ook helpen met de praktische uitvoering. Denk daarbij ook aan zaken als visual merchandising en belichting. Daar hebben wij zelf onvoldoende verstand van, het is echter wel essentieel voor je winkelformule en koopimpulsen. En na de opening zal zij ons blijven adviseren op winkelinrichting en assortimentskeuze . Ellen is een kritische, maar ook rustige persoon die haar boodschap goed kan overbrengen. Dat werkt heel goed binnen onze organisatie. Ze heeft ons op het juiste spoor gezet. Ik zie de opening van de nieuwe winkel dan ook met veel vertrouwen tegemoet’.
Artist impression van de nieuwe museumwinkel. In juli 2023 gaan museum en winkel weer open.
Verslag van de 6e editie van de Museum Retail Tour door Parijs
Dit jaar was er eindelijk weer een Parijs Museum Retail Tour, de zesde. Deze keer in samenwerking met Museum Connections, waardoor we een internationaal gezelschap uit Saoedi-Arabië, Frankrijk, België, Noorwegen, Nederland en Finland konden rondleiden langs speciaal geselecteerde musea en hun winkels.
We begonnen de ochtend echt op z’n Frans in Café Lapérouse met een heerlijke koffie en een chocoladecroissant. De perfecte ‘Grandeur’ aan Place de la Concorde om de 6e editie van de Museum Retail Tour af te trappen en op zoek te gaan naar inspiratie, oplossingen en ideeën voor de eigen museumwinkel.
Librairie-boutique van Hôtel de la Marine
Een kort rondje door het 18e-eeuwse Hôtel de la Marine gaf de deelnemers een idee van wat de bezoekers hier aan goud, kristal en grandeur ervaren. Daarna ontving de winkelmanager van Librairie-boutique van Hôtel de la Marine ons voor een toelichting op hun productkeuzes en winkelinrichting. Hôtel de la Marine is pas sinds vorig jaar open en zowel de winkelinrichting als de productselectie sluiten naadloos aan op de rijke, weelderige ervaring van de bezoeker aan dit monument aan de Place de la Concorde.
Modieuze winkel van Musée des Art Décoratief (MAD)
Na een fotomoment wandelden we naar de modieuze winkel van Muséedes Art Décoratief (MAD). Daar ontving Stéphanie, inkoopmanager en samensteller van collecties voor Arteum (Arteum beheert de museumwinkel van MAD), ons en vertelde zij uitgebreid over de block busters van het museum en de exclusieve producten die Arteum daarvoor maakt. Deze producten zijn soms zo gewild dat er rijen voor de opening van de tentoonstelling zijn, rijen vóór de museumwinkel.
Klassieke Franse lunch
Een klassiek Franse lunch met koffie en chocolademouse in een petit Parijs etablissement in Le Marais paste helemaal in de sfeer en was een prima vertrekpunt voor de middag.
Story telling bij Empreintes
Eerst maakten we een tussenstop bij Empreintes. Altijd goed voor de story telling presentatie van objecten en producten van kunstenaars en ambachten. Daarna bezochten we Musée de la chasse et de la Nature.
Boutique du Lieu in Musée de la Chasse et de la Nature
Dit museum vertelt het schurende verhaal van de mens en de natuur. Het museum is een klein geheim in Le Marais en wordt vooral bewonderd om zijn decoratieve manier van presenteren, waarbij ze een knipoog of de controverse niet schuwen. Altijd leuk om dan te kijken in de pas geopende museumwinkel, Boutique du Lieu, waar de enthousiaste Jude ons ontving.
Boutique du Lieu beheert een aantal museumwinkels in Frankrijk waaronder Les Éditions, anders gezegd de boekwinkel van het Bourse de Commerce. Hun strategie is om de winkels verborgen geheimen te laten zijn en stijlvol, met niet al te veel producten, te vullen. Methode Japonaise volgens onze gastheer. Daarentegen waren de tassen waar de producten uit de museumwinkel mee in naar huis gaan een echte verrassing en bijna een verzamelobject van zichzelf.
Musée de Carnavalet voor souvenirs de luxe
In het hartje van Le Marais vind je ook het Musée Carnavalet. Dit museum vertelt het verhaal van Parijs, van de prehistorie tot vandaag. De inrichting van de winkel is al een plaatje op zich vanwege de omgekeerde plattegrond van Parijs aan het plafond, gemaakt van allemaal bewegende metalen plaatjes. Een knipoog naar de oprichter van het museum, Baron Haussmann, de planoloog die Parijs opnieuw inrichtte. Bij Musée de Carnavalet ontving dezelfde Stéphanie ons die we vanochtend al hadden ontmoet bij het MAD. Namens Arteum beheert zij ook deze kleine boekwinkel annex souvenirs de luxe winkel.
Grote Franse merken in Hotel de Ville
Onze laatste stop was bij Hotel de Ville (het bureau voor toerisme). Hier vind je een grote winkel met souvenirs, gemaakt in samenwerking met grote Franse merken. Wij hadden de winkel vooral uitgezocht om de aandacht die zij schenken aan alle verpakkingen waarmee zij de souvenirs omhullen.
De dag eindigde in stijl met een glaasje rode wijn. De volgende dag ging iedereen naar Museum Connections met beaucoup nieuwe ideeën en inspiratie.
Wat doe je in een museumwinkel wanneer je een tijdelijke tentoonstelling hebt met één van de meest iconische portretten van Ernesto ‘Che’ Guevara? Welke producten horen daarbij? En hoe wil je dat het publiek zich in de winkel associeert met de Korda tentoonstelling in Cobra?
Portret, mode en reclame
Donderdag 17 maart 2022 opende burgemeester Tjapko Poppens van Amstelveen in het bijzijn van de erven van Cubaanse fotograaf Alberto Diaz Gutiérrez, beter bekend als Korda, de tentoonstelling Korda: Cuba, Che, Glamour. Aan Cultuur & Retail de opdracht om samen met winkelcoördinator Rikkert Beek een productselectie samen te stellen die niet alleen het bekende portret van Che een plek geeft, maar ook de mode- en reclamefotografie van Korda.
Kleuren
Naast boeken over het leven van Che en Korda hebben we gekozen voor een kleine selectie boeken over mode en fotografie, waaronder enkele DIY (do it yourself) fotografieboeken, omdat wij weten dat die goed verkopen. Andere producten zijn Cubaanse koffiebonen, posters met o.a. Che en Parijse modefotografie van Korda, een houten (nep)camera voor kinderen, sieraden, kaarsenhouders in Cubaanse kleuren en een button met Che.
We hebben gekozen voor kleuren zwart/wit, met een rood accent, omdat alle getoonde foto’s van Korda nog uit de tijd van de zwart/wit-fotografie stammen. Daarnaast zie je in de visual merchandising veel kleuren van de Cubaanse straat terug.
Wisselende tentoonstellingen combineren in één winkel
Vrijwel tegelijk met Korda startte Humanity End As A New Beginning, tentoonstelling over verhalen en mythen die het einde van de wereld aangeven, ondersteund door de kunstwerken van de Japans-Amerikaanse Yuriko Yamaguchi. Hoe ga je nu in de museumwinkel om met twee of meer wisselende tentoonstellingen die naast elkaar worden geprogrammeerd? In een volgend artikel ga ik hierop in en laat ik zien welke mogelijkheden je hebt.
Ben je op zoek naar inspiratie voor je museumwinkel of lifestyle merk? Wil je ontdekken hoe je commercieel succes behaalt binnen een culturele setting? We zijn terug met de Museum Retail Tour – in een ander jasje met opnieuw een geweldig programma. Ga je mee naar de zesde Museum Retail Tour Parijs 2022.
De ultieme inspiratie
In slechts één dag leer je van de beste museumwinkels, wissel je van gedachten met gelijkgestemde collega’s en ontdek je hoe je de trends kunt toepassen voor je eigen winkel of merk.
Arts & culture & products
De Museum Retail Tour Parijs is voor iedereen die betrokken is bij het ontwikkelen, produceren, collectioneren en presenteren van artsy producten.
Ben je inkoper, visual merchandiser of manager van een museumwinkel?
Ontwikkel je speciale producten voor museumwinkels, of wil je jouw merk meer verbinden met kunst en cultuur?
Je bent van harte welkom!
What’s going on in museum retail?
We bezoeken museumwinkels – groot en klein – en wisselen daar van gedachten met commercieel managers, inkopers en visual merchandisers. Hoe vertalen musea hun collecties naar merchandise? Hoe draagt de horeca in Hôtel de la Marine bij aan de algehele beleving van dit nieuwe museum? Wat is de meerwaarde van visual merchandise? Hoe maak je een jachtmuseum cutting edge? Wat is de bestseller van Musée des Arts Décoratifs? Leer hoe je een relatie legt tussen de verhalen en collecties, winkel en doelgroep van musea en culturele instellingen.
We starten in stijl: met koffie in het vorig jaar geopende Hôtel De La Marine.
Editie #6
Dit wordt de zesde keer dat we de tour in Parijs organiseren. Tot nu toe deden we dat zelf, nu wordt de tour aangeboden vanuit Museum Connections. Zij ondersteunen ons met allerlei praktische zaken en zorgen ook voor een meer internationale deelnemersgroep. Een mooie kans om collega’s uit totaal verschillende landen te ontmoeten.
Ga mee! 29 maart Museum Retail Tour Parijs 2022
Ben je klaar om de geheimen te ontdekken van commercieel succes in een culturele setting? Ga met ons mee op 29 maart, één dag voor de start van de beurs Museum Connections.
Praktisch
Museum Connections Retail Tour
Datum: 29 maart 2022, 10:00 – 17:00 uur
Location: Paris baby 🙂
Voertaal: Engels (er is een FR-EN vertaler aanwezig)
Prijs: € 380 inclusief koffie, lunch en borrel; entree musea; VIP-tickets voor de beurs Museum Connections; vervoer tijdens de tour; volop mogelijkheden tot netwerken.
Avec une touche d’Amsterdam
De Museum Retail Tours zijn een initiatief van Ellen Groenveld en Anna Borsboom uit Amsterdam. We werken met buyers, leveranciers en producenten om de commerciële en artistieke mogelijkheden voor kunst, cultuur en merchandise te verkennen.
De zesde editie van de Museum Retail Tour Parijs wordt aangeboden door Museum Connections, de beurs waar we afgelopen jaren verschillende workshops en lezingen hielden.
Anna Borsboom is oprichter van Stylink en het geheime wapen achter succesvolle collecties en campagnes. Ze inspireert merken, makers en marketeers met (trend)informatie voor stijl, assortiment en positionering. www.stylink.nl @stylink
De nazomerzon maakte een bezoek aan de stad waar we anderhalf jaar niet meer waren geweest tot één groot feest. Doel van ons bezoek is een nieuwe Parijs Museum & Retail Tour samenstellen (in januari 2022) en bij Maison & Objet producten sourcen voor nieuwe opdrachten bij aankomende tentoonstellingen.
Grandeur! Groots, fabelachtig, fenomenaal. Deze definities blijven bij Parijs passen. Parijs opende dit jaar een aantal oude monumenten in nieuwe stijlen, met allemaal retail in huis. Hieronder een verslag van ons bezoek aan het Hôtelde la Marine en de bijbehorende winkel La Librairie Boutique. Wat mij betreft hét voorbeeld van een geslaagde museumwinkel.
Hôtel de la Marine
Een iconisch gebouw aan de Place de la Concorde. Hótel de la Marine is in de 18e eeuw gebouwd door het stadsbestuur van Parijs als eerbetoon aan Louis XV. Een klassiek monumentaal gebouw met de typische Parijse 18e eeuwse architectuur met een grote facade van Korintische zuilen in het het hart van de stad. Tot 1798 was dit gebouw in gebruik bij de Garde-Meuble de la Couronne, de dienst die zorgdroeg voor de inrichting (meubels en stoffen) van de gebouwen van de koning. De afgelopen 200 jaar heeft het dienst gedaan als hoofdkwartier van het Franse Marine Ministerie. Nu kun je dit totaal gerenoveerde monument (inclusief een audiotour) bezoeken. De zalen en gangen waar je met de audiotour door heen zweeft, zijn rijk gedecoreerd. Je bewondert er kroonluchters waar je een huiskamer met gemak mee kunt vullen. Goud en spiegels. Maar weinig tot geen objecten. De audiotour helpt je de ruimtes te vullen en je door de keuzes van de architecten in de 18e eeuw, maar ook door de marineverhalen, heen te schrijden.
Een boutique in het hart van de Verlichting
Na het bezoek aan de zalen was ik des te meer benieuwd naar La Librairie-boutique. Op de website wordt de winkel aangekondigd als Au coeur du siècle des Lumières (het hart van de Verlichting). Met een aanbod dat de wedergeboorte van de 18e eeuw weerspiegelt in een productassortiment van de 21e eeuw. Een grote belofte waarvan ik vind dat de winkel die zeker waarmaakt. Niet alleen de winkelinrichting, de verlichting en materiaalkeuze zijn heel goed doordacht, ook de keuze en presentatie van het assortiment was zeer verfijnd. De prijsopbouw (laagste prijs ongeveer € 8 en hoogste prijs € 300 – 500) is tegen de achtergrond van zoveel goud en kroonluchters goed passend. Klassieke museumproducten zijn hier een luxury product geworden (zie ook mijn interview met Anneke van Kasteel de Haar). Ja, echt een heel goed doordachte winkel!
De volgende Museumtour is in januari 2022
Tot slot, in januari organiseren Anna (www.stylink.nl) en ik weer een museumtour. Meer informatie volgt binnenkort. Weet je nu al dat je mee wilt? Laat het me weten en ik reserveer vast een plaats voor je. Ik beloof je, het wordt anders dan anders!
Interview met Mark Botman en Fred van der Laan van MTDay over gepersonaliseerde museum merchandise
Tijdens mijn rit langs het Amsterdam-Rijn kanaal richting het bedrijventerrein van Weesp zit ik te denken hoe ik MTDay zal beschrijven. Ik ben onderweg voor een interview, maar wat voor een bedrijf zijn zij precies? Ik ken MTDay uit de markt met mooi blik voor stroopwafels en pepermuntjes, maar nog niet als een meedenkende leverancier waarmee je ook voor kleinere hoeveelheden kunt samenwerken. De term ‘oude ziel’ komt bij mij op. Het is een bedrijf met een lange geschiedenis als licentiehouder van het Rijksmuseum, het Van Gogh Museum en Mercis voor Nijntje. Het is een vriendelijk, gastvrij bedrijf voor grote en kleine opdrachtgevers en misschien wel een tikkeltje te bescheiden…
Blik is een speciaal verpakkingsmateriaal
Fred vertelt vol trots over blik: ‘Blik is een prachtig product, omdat je een goed blik nooit wegdoet. Het heeft daarom voor het museum heel veel marketingwaarde. Als jouw merk met een uiting op een blik staat, heeft de koper jarenlang die connectie met het merk. Het blik wordt een home-deco product, het krijgt een nieuwe toepassing in huis als koekblik of in de keuken. Het is ook als verpakking veelzijdig, want je kunt er vrijwel alle producten in kwijt, van snoep, stroopwafels en pleisters tot luxere giftitems als sokken of horloges. Zulke producten krijgen in blik verpakt een bepaalde meerwaarde. En blik is duurzaam, omdat het voor 99% recyclebaar is. Dus als iemand het uiteindelijk wegdoet, is het niet slecht voor het milieu.’
‘Lange tijd konden we een blikken verpakking alleen in grote hoeveelheden leveren van 2.000 of meer. Omdat blik zo populair is, zijn we op zoek gegaan de mogelijkheid om veel lagere hoeveelheden te leveren, zodat ook kleinere musea blik in hun winkelassortiment kunnen opnemen. Dat is ons gelukt, doordat we hier zelf labels met een logo of afbeelding via printing-on-demand kunnen bedrukken. Het succesvolle blikje kunnen we nu in 100 stuks leveren, waarbij je de kleuren en vormen van de blikjes zelf kunt kiezen. Omdat het blikje in Nederland (in huis/ sociale werkplaats) op maat gemaakt en eventueel gevuld wordt, kunnen we deze blikjes heel snel, bij wijze van spreken morgen, leveren. De consumentenprijs voor de blikjes is ongeveer € 3,50 – € 8,95. Je kunt zonder al te veel risico klein beginnen en onderweg bijbestellen. Je koopt daardoor nooit te veel in. We leveren desgewenst de blikjes in een gepersonaliseerde kartonnen display. De meeste blikjes passen zelfs door de brievenbus en zijn goed toepasbaar bij een marketingactie.’
Licenties en semi-private label
Jullie werken veel met licenties. Leg mij eens uit hoe dat werkt? Mark: ‘De kracht zit hem in de combinatie sterk merk en beeldmateriaal. Als een musea beeldmateriaal heeft dat publiekelijk breed bekend is, kunnen wij daar in licentie merchandise-artikelen voor ontwikkelen. Denk aan de amandelbloesem van Van Gogh. Maar voor kleinere musea is dit soort producties ook goed mogelijk. Ze hebben vaak exclusief beeldmateriaal waar echt vraag naar is. Wij vinden het dan spannend om met elkaar te ontdekken welke mogelijkheden er zijn om voor kleine hoeveelheden producten te ontwikkelen met een eigen logo of afbeelding. We zijn dan meer een partner dan leverancier, een rol die steeds belangrijker wordt.’
Semi-private label houdt in dat we voor een museum een product ontwikkelen waarbij wij het ook verkopen via onze kanalen Schiphol, gift-shops, de betere souvenirwinkels en boekhandels en AKO‘s. Het museum krijgt daar dan een royalty over. Een goed voorbeeld is Artis. Artis is niet alleen een sterk merk, het heeft ook veel uniek beeldmateriaal. We hebben in samenwerking met Artis een prachtige kaartenbox gemaakt. Die verkopen we nu ook veel in andere kanalen. We zijn trouwens onze kanalen aan het uitbreiden. We staan sinds twee jaar op de showUp en we hebben een agent voor Nederland en België.’
MTDay maakte samen met Artis een prachtige kaartenbox.
Lage oplages en personaliseren
Welke trends zien jullie? Mark: ‘Branding is heel belangrijk. Je bezoekt een tentoonstelling en als je na afloop door de winkel loopt, zit je nog in de flow. Wanneer je dan producten ziet met beelden uit de tentoonstelling, is de koopimpuls heel groot. Helemaal als je die producten kunt personaliseren. Dat is de kracht van gepersonaliseerde museum merchandise. Daar heb je wel producten voor nodig die je met een lage MOQ (Minimum Order Quantity) kunt maken. We kunnen dat. We gaan dit in huis doen voor print, mokken en blik. Bijvoorbeeld een porseleinen mok met je eigen print in een oplage van 20 stuks. Of een print in oplage 1 op art-paper, naar keuze in het formaat van A4 tot A2 met magnetische posterhouders van hout.’
Print in oplage 1 op art-paper, in het formaat van A4 tot A2 houten posterhouders.
De Nike’s onder de museum merchandise: personaliseren van prints
Mark: ‘Voor een museum en dierentuin maken we dan een boekwerk waaruit de consument zijn print kiest. Die voegt vervolgens zijn naam toe en bestelt en rekent ter plekke af. Vervolgens printen en versturen wij het gepersonaliseerde product direct naar de consument. Wij verzorgen de productie en verzending en rekenen later met het museum of dierentuin af. Zo hoeven zij dus geen enkele investering te doen. Nike begon ooit met Nike-By-You voor gepersonaliseerde sportschoenen. Wij bieden dit nu aan voor prints van culturele instellingen. Een ideaal ‘branding’ product en voor de meeste van hen nog haalbaar ook!.’
Op de terugweg laat ik mijn fantasie de vrije loop. Wat is er allemaal wel niet mogelijk voor museumwinkels als je in kleine hoeveelheden producten kunt personaliseren? Laten we hiermee niet een tikkeltje te bescheiden zijn.
MTDay. Blik, blok en print actie.
De blik, mok en print actie!
Zin om zelf bij MTDay te zien hoe jouw museum, kasteel of historisch erfgoed er uitziet op een print, mok of blikje? Op donderdag 26 augustus is het Open Huis bij MTDay en zetten zij jouw logo of artwork gratis op een blik, mok of print. Je kunt dan meteen samen met Mark en Fred kijken naar hun mogelijkheden voor lage oplages met gepersonaliseerde museum merchandise producten. Meld je direct aan met een mail aan Mark van MTDay: info@mtday.nl Je krijgt dan de details van de ontvangst, evenals de instructies voor het meebrengen van jouw artwork.
Het is een vrijblijvend bezoek, dat jou weer wat meer inzicht geeft in de mogelijkheden van gepersonaliseerde museum merchandise producten.
Gepersonaliseerd voor Cultuur & Retail door MTDay.
Interview met MTDay, Mark Botman en Fred van der Laan op 21 januari om 14 uur in Weesp.
Ik spreek met Godfried Beurskens over het inkoopbeleid van musea en inkoopmanagement voor museumwinkels. Godfried is een echte retailer; hij heeft zijn sporen verdiend als inkoper, productontwikkelaar en in het winkelmanagement voor attractieparken als Movie Park Germany, Dolfinarium Harderwijk en safaripark Beekse Bergen en musea, waaronder Naturalis.
‘Godfried, om meteen maar met de deur in huis te vallen, wat zie jij als de grootste uitdaging voor museumwinkels?’ Godfried: ‘Er is letterlijk nog heel veel winst te boeken. De marges kunnen een stuk omhoog, en dus ook de winstbijdrage aan het bedrijfsresultaat van het museum. Een goed en evenwichtig opgebouwd assortiment zorgt voor omzet en winst. Daarnaast verkopen winkels te veel goedkope producten. Ik kan bijvoorbeeld kiezen uit 20 gummetjes van een euro. Dan mag de procentuele marge wel goed zijn, maar in euro’s is deze laag. Je verdient hier amper op en ze nemen de plaats in van producten waar veel meer winst in zit. Zonde. Verder kan de koopimpuls flink verbeterd worden. Dat zit ‘m in het type product dat je aanbiedt, maar ook in de presentatie, de visual merchandising. Daarin is ruimte voor verbetering. Wat mij verder vaak opvalt als ik een museum bezoek, is dat ik de waarden van het museum perfect terugzie in de tentoonstellingen en de presentatie van de vaste collectie, maar nauwelijks in de winkel. De winkel is nog veel te weinig een verlengstuk van het museum.
Merchandise als ambassadeur voor het museum
Ik verbaas mij erover dat winkels in een museale omgeving zo weinig aandacht krijgen. Winkels kunnen zeer rendabel zijn en versterken de marketing. De bezoeker komt voor een leuke tentoonstelling, loopt na afloop door de winkel, ziet een prikkelend assortiment, koopt een mooie mok en neemt die mee naar zijn dagelijkse leefomgeving. Vanaf dat moment is het een herinnering aan het bezoek en kan hij er enthousiast over vertellen aan familie en vrienden. De bezoeker en de merchandise worden zo een ambassadeur voor het museum. Dit effect heb je alleen als er een goed inkoopmanagement en assortimentsmanagement is.
Merchandise als ambassadeur voor het museum. Beeld: www.gb-rlm.nl
De kern van goed inkoopmanagement voor museumwinkels
Wat mij betreft vormt goed inkoopmanagement de basis voor een succesvolle museumwinkel, succesvol in winst en branding voor het museum. Inkoopmanagement voor museumwinkels omvat dan alles waar een externe factuur tegenover staat. Inkoop is dus veel meer dan een product tegen de beste prijs. Inkoop is ook leveranciersmanagement, een relatie aangaan vanuit een win-win gedachte. Veel musea hebben enkele leveranciers, vaak omdat dat makkelijk is. Maar het beperkt je in je opties en de impuls voor de leverancier om actief mee te denken is gering, want ze verkopen toch wel. Leef je in de bezoeker in. Stel jezelf de vraag wat ze graag zouden willen meenemen als herinnering. Maak dan een inkoopplan, een assortimentsplan en start met een leveranciersselectie. Spreek KPI’s af en stuur daarop. Dat is de kern van goed winkelmanagement.
Bij Naturalis zijn we met leveranciers echt gaan kijken naar producten die bij Naturalis passen. Zo kwamen we op een geheel nieuwe private label mineralenlijn. Mineralen zijn belangrijk voor het museumimago, maar ook goed te vertalen naar het winkelassortiment. Dat moet je dan samen ontwikkelen. Als je dat goed doet, bevorder je het imago van je museum, verhoog je de omzet en maak je meer winst, omdat je unieke producten aanbiedt die nergens anders te koop zijn. Een goed assortiment bestaat uit producten die je verwacht en die je verrassen en verleiden. Bezoekers hebben daar geld voor over.
Een marge van 62-63% is haalbaar!
Voor een museumwinkel geldt een marge van 53% als goed. Ik vind 55-60% een gezonde brutomarge, afhankelijk van de entiteit van het museum. Zelfs 62 én 63% is haalbaar. Dat hangt af van de afspraken die je met je leveranciers maakt. Voor boeken geldt een lagere marge van 45-48%, maar spreek die af. Zorg dat je aantrekkelijk bent om mee te werken. Over marge gesproken, het is een percentage, uiteindelijk zijn de euro’s die het product oplevert het belangrijkste. Het rendement wordt namelijk bepaald door de marge en omzetsnelheid van het product. Je moet niet te veel goedkope producten aanbieden, want daar verdien je te weinig op en je verkoopt minder van je duurdere producten met een hogere marge.
Een museumwinkel mag een duurder prijsimago hebben
Een museumwinkel mag van mij ook altijd wat duurder zijn. Voor de koffie in het museumcafé betaal je vaak ook iets meer. Mensen zijn deze prijzen gewend en vinden het niet erg. Sommigen zien het zelfs als een soort donatie. De meeste bezoekers komen ook maar 1x naar jouw museum. Dan mag het wat kosten, zeker als je iets exclusiefs te bieden hebt. De tentoonstellingen zijn al exclusief, vertaal dat door naar de winkel. Je bezoekers willen echt wel kopen, maar je moet het ze makkelijk maken met originele producten van ‘museumkwaliteit’ tegen een goede prijs en aantrekkelijk gepresenteerd.
Hoog impulskarakter museumconsument
Aankopen in een museumwinkel hebben een hoog impulskarakter. Vooraf denk je er niet over na. Je oriënteert je en beslist pas ter plekke. De visual merchandise in de museumwinkel moet die koopimpuls stimuleren. Je kunt dat plannen. Zo goed als musea zich verdiepen in de bezoekers van hun tentoonstellingen, zo slecht verdiepen zij zich in de bezoekers van hun winkel. Terwijl dat toch bijna altijd dezelfde mensen zijn. Begin met de bezoeker in gedachten en stem daar je retailstrategie op af. Dan ligt de winst zowat voor het oprapen.
Het verschil tussen duur en exclusief
Nog iets om over na te denken is dat duur en exclusief twee verschillende begrippen zijn. Voor een museumwinkel moeten producten vooral exclusief zijn: alleen híer te koop (private label, EG). Ze zijn onderscheidend, je koopt ze in hun eigen, unieke omgeving. Het product wordt onderdeel van de customer journey van de consument: ‘Kijk wat ik gekocht heb!’. Het product als ambassadeur van het museum. Merchandise is door de klant betaalde marketing! De prijs is dan minder belangrijk. Prijs is bovendien voor consumenten lastig te beoordelen als het product nergens anders te koop is. Een keramische mok kost in het Van Gogh Museum € 12. Bij Xenos kost dezelfde mok € 2, maar dan staat er geen Van Gogh afbeelding op. Als je dan in de winkel van het Van Gogh staat, denk je echt niet ‘ik loop straks nog even langs de Xenos, want dat scheelt mij een tientje’.
Leren van de vrijetijdssector
Hoog impulskarakter. De bezoeker koopt impulsiever dan in de winkelstraat
Hogere prijzen, van € 25 tot € 30
Veel breder assortiment dan museumwinkels; inkoop afgestemd op customer journey
Professioneel winkelmanagement; de winkel is onderdeel van de bedrijfsvoering
Joint ventures met grote merken. Musea kunnen dit op regionale basis doen*
Visual merchandise in de hele winkel gericht op impulsaankoop
Hospitality personeel
* Naturalis is eigen bier gaan brouwen in commerciële samenwerking met een Leidse brouwer. Dit levert een goede marge op en het verrijkt het museumwinkelaanbod. Daarnaast biedt bier kansen om buiten het museum met potentiële bezoekers in contact te komen door het bier te verkopen via de lokale horeca en slijters en licenties uit te geven.
Kansen grijpen
Laten we wel zijn, de meeste musea hebben geldtekort. Ze moeten wel andere middelen gaan inzetten, zoals de winkel die ze toch al hebben. Als het management van musea de meerwaarde van retail inziet, zullen de museumwinkels vanzelf een belangrijkere rol gaan spelen. Vergis je niet, eigen merchandise maken draagt bij aan de omzet, winst, marketing en branding van het museum. Je verkoopt in de winkel een goed gevoel, mensen nemen dat mee en betalen dus zelfs voor de reclame die ze voor jouw museum maken! Het is een kwestie van anders denken. Het ligt niet langer voor de hand dat de conservator die een tentoonstelling samenstelt, ook in gesprek gaat met de leverancier van de producten voor de museumwinkel. Winkelmanager, conservator en (commercieel) directeur bepalen samen het beleid, ook voor het inkoopmanagement voor de museumwinkel. Musea hebben volop kansen om het tij nu te keren. Ik zie wat dat betreft de toekomst zonnig in.’
Godfried over inkoopmanagement voor museumwinkels.
In december heb ik voor mij zelf een pin set van The Met (Metropolitan Museum of Art) besteld. Voor bijna $50 verzendkosten heb ik een setje emaille pins van $25 uit New York laten komen. Waarom? Ik ben al heel lang een volger van @Drawbertson op Insta en nu had ik de mogelijkheid om van deze kunstenaar iets tastbaars te kopen bij het MET. Vijf pins voor op mijn spijkerjas of jurk. Een uniek cadeau uit hun museumwinkel, nu eens voor mijzelf.
Dit is dus wat museum merchandise kan zijn: een uniek cadeau gebaseerd op de eigen museumcollectie! De vijf pins zijn de volledig originele interpretatie van een stukje museumcollectie door een hedendaags kunstenaar, uitgevoerd in draagbare sieraden. De uitvoering van het product is niet alleen goed, ook de verpakking verwijst naar de drie functies van museum merchandise: de relatie met de collectie, relevantie in het heden en ondersteuning van het museum. Dat werkt zo:
Relatie met de collectie
De tekst op het sierraadkaartje (verpakking) maakt direct duidelijk dat het product afkomstig is uit de collectie:
Illustrated Costume Institute Pins
“Celebrate The Costume Institute with favorite looks from the collection as sketched by Donald Robertson – aka Donald Drawbertson, ‘fashion’s favorite artist’. The multitalented Drawbertson is a noted creative director, illustrator, author, and Instagram sensation (@Drawbertson). His exclusive designs for The Met showcase select styles, shapes, and silhouettes from a variety of areas – and demonstrate that basic black means forever chic.“
Relevantie in het heden
Op de verpakking van de pin set staat een directe verwijzing naar de breedte van de museumcollectie en de relatie met mode in het heden: ‘The Met showcase select styles, shapes and silhouettesfrom a variety of areas – and demonstrate that basic black means forever chic.“ De relevantie van de collectie in het heden wordt gemaakt door te wijzen op de favoriete keuze van de bekende kunstenaar Donald Drawbertson, ‘fashion’s favorite artist’.
‘Uw aankoop ondersteunt onze collectie’
“Your purchase supports The Met’s collection, study, conservation and presentation of 5.000 years of art”. Het verpakkingskaartje waar de pins op zitten geeft ook nog aan dat de aankoop een 5000 jaar oude collectie ondersteunt voor studie, conserveren en presenteren.
Dat betekent dat ik niet alleen vijf pins heb gekocht, maar ook nog goed doe. Eventuele cognitieve dissonantie over de hoge verzendkosten is nu definitief van tafel. En dat is nou precies wat museum merchandise moet doen. De pin set van The Met maakt me nu nog blijer.
Museum merchandise van Yara Francken voor Kasteel de Haar
Welke voorbeelden ken ik in Nederland? Een kasteel blijft een kasteel op een mok of in een sneeuwbol. Maar niet als je een lijntekening laat maken door illustratrice Yara Francken, ook bekend van illustraties van woonkamers (o.a. voor de VTWonen). Dan wordt het kasteel een klein kunstwerkje voor een complete merchandiselijn.
Maak een begin met je museum merchandise
Bij Cultuur & Retail zijn we continu bezig met productontwikkeling. Ik werk veel samen met ontwerpers en leveranciers van producten en verpakkingen. Voor elke museumwinkel kunnen we een retailplan op maat maken en de producten erbij bedenken en leveren. Nu is een goed moment ermee te beginnen, zodat je winkel er goed uitziet als die straks weer open gaat. Een afspraak is snel gemaakt >
Ik volg Donald Drawbertson een paar jaar op Instagram; @Drawbertson is “fashion’s favorite artist”. Zijn geestige, bijna cartoonachtige afbeeldingen van bekenden uit de mode-industrie (van Anna Wintour tot Karl Lagerfeld) zijn doordrenkt van vreugde, net als zijn tekeningen over actuele gebeurtenissen in de politiek of sport.
Delfts Blauw is een typisch Holland-product. Herkenbaar voor Nederlandse museumbezoekers en voor toeristen van over de hele wereld die het gráág mee naar huis nemen als souvenir. Delfts Blauw kan dus een mooie aanvulling zijn op je productassortiment. Maar wat zijn nu precies de mogelijkheden?
Tijd voor een interview met Jenneke van der Ende van Royal Delft over productlijnen voor Nederlandse musea, de collectie Royal Blue Tattoo van Henk Schiffmacher en de pas gelanceerde collectie The Wunderkammer bij ShowUp. Jenneke is accountmanager voor retail en museumwinkels. Ik bezocht haar begin september bij de Porcelyne fles Royal Delft. Mijn belangrijkste vraag: “Wat kan Delfts Blauw betekenen voor de museumwinkel?” Eerst even voorstellen.
De pas gelanceerde collectie The Wunderkammer bij ShowUp 2020.
Delfts Blauw heeft een geschiedenis om trots op te zijn
“Ik ben ruim anderhalf jaar geleden gestart. Toen ik hier solliciteerde, had ik, net als iedere Nederlander, wel van Delfts Blauw gehoord en daar een beeld bij. Maar er ging een wereld voor mij open. Royal Delft is de enige in Delft overgebleven producent van Delfts Blauw sinds de 17e eeuw. Het heeft een prachtige historie om heel trots op te zijn. Delfts Blauw is een stijl. Tot op de dag van vandaag hanteert Royal Delft dezelfde productiemethode die wereldwijd de standaard vormt van het hedendaagse Delfts Blauw. Hier koopt onze koning zijn cadeaus, laten ambassades relatiegeschenken produceren en heeft Henk Schiffmacher een nieuwe collectie.”
“Wij hebben meesterschilders in dienst die met de hand ons aardewerk beschilderen. Zij werken volgens een eeuwenoud ambacht en alle schilderingen gaan per stuk. Het handbeschilderde aardewerk is het hogere segment dat wij hier volledig in Delft produceren. Daarnaast hebben we een collectie waarin we werken met transfers (zeefdruktechniek, redactie). Dat is de commerciële collectie met een tegeltje van € 22,50 en een tulpen vaasje van € 45. Je voelt de transfer niet, die zit er helemaal ingebakken. Het aardewerk kan in de vaatwasser en zelfs in de oven. Ook kan het tegen een stootje, je tikt niet zo snel een stukje van het bordje of kopje af.”
Het handbeschilderde aardewerk is het hogere segment dat wij hier volledig in Delft produceren.
Voor musea op maat gemaakt
“Wij kunnen natuurlijk artikelen en zelfs collecties op maat maken. Bij een tentoonstelling kunnen we in Delfts Blauw een afbeelding op een applique, een bordje of een tegel zetten. Een applique is vaak een rechthoek, je kunt het ophangen, er zitten ook gaatjes in. Je kunt een applique neerzetten en bijvoorbeeld als schaaltje gebruiken voor bonbonnetjes. Het is een leuk, divers artikel, waar je met een transfer elke afbeelding op kunt plakken. Dat zijn heel interessante items voor musea. We leveren ze ook veel aan bedrijven als relatiegeschenk of cadeau. Neem deze stroopwafelpotten met aan de binnenkant het logo van het bedrijf en aan de buitenkant een tulpendecor. Hollandser kan haast niet, toch?”
Een applique op maat voor in de museumwinkel is mogelijk.
De minimale aantallen om in te kopen zijn voor kleinere musea vaak te hoog. Kun je bij jullie lage aantallen inkopen?
“Van onze standaard collectie kun je de producten zelfs per stuk inkopen. Het minimum orderbedrag is dan € 300 en voor orders daaronder komt er €15 verzendkosten bij. Van alles kun je enkele stuks inkopen. Het servies Royal Delft Peacock Symphony gaat per 3 stuks. Ook voor maatwerk zijn de aantallen niet zo heel hoog. Dus kleinere musea kunnen bij ons uitstekend terecht.”
Delfts Blauw Peacock servies voor de museumwinkel.
Welke musea verkopen Delfts Blauw van Royal Delft?
“Het Mauritshuis en het Kunstmuseum in Den Haag verkopen Delfts Blauw in hun museumwinkel. Zij hebben toevallig net een expositie rondom Delfts Blauw, maar daarvoor waren ze ook al klant. Verder Paleis het Loo en het Noord-Brabants Museum in Den Bosch. Daar hebben we bijvoorbeeld de collectie Royal Blue Tattoo van Henk Schiffmacher liggen. Dat vind ik typisch een collectie die past bij een modern museum, met een hippe shop. In Amsterdam hebben we verkooppunten bij verschillende musea. En in Delft natuurlijk, ik denk dat wij in Delft wel bij elk museum liggen. We leveren dus al aan flink wat musea, maar van mij mogen er meer bij.”
Royal Bleu Tattoo collectie van Henk Schiffmacher en Royal Delft.
Royal Blue Tattoo van Henk Schiffmacher
“De collectie Royal Blue Tattoo van Henk Schiffmacher is zo gaaf. De geschiedenis van tatoeages en de geschiedenis van Delfts Blauw hebben heel veel overeenkomsten. Ze zijn vaak onderdeel van een verre reis, van schatten uit den vreemden. Daarbij komt dat Henk Schiffmacher gewoon echt een begrip is in de tattoo-wereld en wereldwijd heel veel respect heeft. Wij hebben zijn tekeningen gebruikt en onze meesterschilders hebben dat vertaald. We hebben in de Schiffmacher Royal Blue Tattoo twee collecties. Om te beginnen de handbeschilderde collectie, tevens limited editions. Wij hebben bijvoorbeeld een grote vaas, True Love, die kost € 7.999 en daar maken we er 20 van. Je bestelt een vaas apart en daar zijn we dan 3 maanden met ongeveer een levertijd van 6 weken voor aan het produceren. We doen er ook een reportage bij met foto’s dat de schilder bezig is en wanneer de schilder het nummer erop zet. Uiteraard zit er ook een certificaat bij. Ik heb er een verkocht en onze meesterschilder is inmiddels ruim een week bezig met schilderen.
Grote vaas, True Love geschilderd door meesterschilder Royal Blue.
Het lagere segment van de Schiffmacher Royal Blue Tattoo bestaat uit echt leuke cadeauartikelen. Die maken we allemaal met een transfer. Die tegeltjes gaan van € 22,50 tot en met een bord van € 89,50. We hebben ook een bierpul en een ‘doos’, we noemen het al de wietdoos. Een soort van grapje in deze collectie. Wij merken dat het een leuke collectie is voor giftshops en museumwinkels.
Royal Blue Tattoo van Henk Schiffmacher en Royal Delft voor de museumwinkel.
Koninklijk Peacock Symphony
Royal Delft heeft ook het servies voor het Koninklijk huis mogen ontwerpen en het servies Peacock Symphony is daar een afgeleide van. Dat vinden mensen leuk! In het Kunstmuseum in Den Haag is de tentoonstelling Koninklijk Blauw – Het mooiste Delfts aardewerk van Willem en Mary en ze verkopen nu ook het Peacock Symphony servies. Bezoekers nemen een mokje en een bordje mee. Leuk toch? Perfecte merchandise bij een tentoonstelling.”
Na een kleine twee uur sta ik weer buiten. Voor mij is het duidelijk. Met Delfts Blauw kun je veel kanten op. Omdat zij producten op maat maken en omdat je lage aantallen kunt bestellen, ligt Delfts Blauw binnen handbereik van menig museum. Uiteraard moet het wel passen bij je museum of tentoonstelling. Maar dat moet altijd!
Wil je meer informatie over het Peacock Symphony servies of een van de andere Delfts Blauw producten mail Jenneke van Royal Delft.
